Sen nazywany bywa bratem śmierci. I nie jest to całkiem bezpodstawne stwierdzenie. Gdy śpimy, obniża się temperatura naszego ciała, serce bije wolniej, spada ciśnienie krwi. Zmienia się również częstotliwość fal mózgowych. Wiele osób doświadcza w momencie zapadania w sen gwałtownych ruchów kończyn lub nawet efektu „rzucania”. Przyczynia się do tego rozluźnienie ciała w chwili wychodzenia ze stanu czuwania. Można powiedzieć, że mózg „sądząc”, iż człowiek umiera (zwalniają przecież czynności biologiczne), wysyła nagły impuls elektryczny w celu pobudzenia organizmu.
Mimo tych fizjologicznych „rewelacji” to właśnie proces śnienia wydaje się najbardziej interesującym elementem nocnej strony ludzkiego życia. Na tyle interesującym, że w treści marzeń sennych szukamy często wskazówek dotyczących realnego życia. I nie jest to wynalazek współczesności – najstarsze senniki mają ponad 3 tysiące lat. Powstawanie sennika trwa przez całe pokolenia, a przecież nie zawsze występowały one w formie książkowej – do momentu wynalezienia druku znaczenia poszczególnych rodzajów snów podawano „z ust do ust”. Nie możemy mieć nigdy gwarancji, że wytłumaczenie danego snu sprawdzi się w stu procentach, jednak gdyby nie było w sennikach choćby krzty prawdy, nie zdobyłyby chyba aż tak wielkiej popularności. Szczególną pokusę zajrzenia do księgi snów budzą marzenia senne dotyczące miłości i… śmierci. Śmierć bliskiej osoby przeżyta we śnie lub ujrzenie siebie w trumnie niepokoją i każą szukać odpowiedzi – co taki sen oznacza? Jak więc można tłumaczyć sens marzeń sennych poruszających aspekt śmierci i tego, co z nią związane?
W senniku aż mnoży się od paradoksów. W ogólnym tłumaczeniu śnienie o śmierci nie oznacza nic złego – wręcz przeciwnie. Doświadczenie we śnie własnej śmierci pozwala mieć nadzieję na długie i szczęśliwe życie, zaś jeśli śnimy o swojej śmierci chorując, liczyć możemy na rychłe wyzdrowienie. Własna śmierć śniona przez kawalera niesie z kolei przesłanie o niedalekim ożenku, a przez sportowca – o wielkim zwycięstwie. Dla odmiany śmierć, która przyśniła się żonatemu (podkreślmy – własna śmierć) oznacza rozstanie z żoną. Ostatni przypadek trudno zaliczyć do interpretacji pozytywnych, jednak trzeba przyznać, że rozstanie bywa niekiedy rozwiązaniem najlepszym. Wytłumaczenie dosyć mocno odbiegające od schematu posiada sen o śmierci na stosie – oznacza on, że dręczą nas wyrzuty sumienia. Jeśli na stosie płonie ktoś inny niż my – pragniemy oczyścić się z zarzutów. Jak tłumaczy się sny dotyczące umierania jako procesu? Umieranie z głodu całkiem logicznie wiąże się z niezaspokojonymi potrzebami i uczuciami, jednak już umieranie z pragnienia - ze sporymi wydatkami, których na szczęście można uniknąć. Umieranie we śnie z powodu konkretnego problemu oznacza… uporanie się z nim.
Prawdziwe bogactwo znaczeń niesie ze sobą sen o nieboszczyku. Symbol ten utożsamiany jest ze sprawami z przeszłości, błędami, które drążą nas od środka, z wyrzutami sumienia spowodowanymi skrzywdzeniem kogoś. Dlatego też nieboszczyk jest również symbolem tego, co pragniemy ukryć. Trup wiąże się także z senną symboliką miłości i oznacza martwe, wygasłe uczucie. Nieco odmienne są szczegółowe tłumaczenia snów, w których występuje osoba martwa. Złym znakiem jest sen, w którym zmarły coś nam ofiaruje lub wręcz ożywa. Jeszcze gorzej jest śnić o zmarłym zabierającym ubranie lub pieniądze – może to oznaczać śmierć osoby, która śni lub innej, ale bliskiej śniącemu. Również wykopywanie zwłok oznacza wielkie niebezpieczeństwo. Jednak nie każdy sen ze zmarłym w roli głównej ma negatywne przesłanie. Ujrzenie zmarłego leżącego w trumnie wróży koniec naszych kłopotów, a gdy we śnie przebywamy wśród umarłych, rozmawiamy z nimi, możemy spodziewać się sukcesu, zwycięstwa. Podobnie dwuznaczne są sny, w których pojawiają się atrybuty śmierci. Szkielet kojarzony być musi z nieszczęściem, ciężką chorobą, jednak już czaszka – ze szczęśliwym zakończeniem pewnego przedsięwzięcia. Dobrze jest wyśnić znalezienie czaszki podczas prac wykopaliskowych – zwiastuje to spadek lub inny, równie korzystny obrót spraw.
Metaforyczne znaczenie ma sen o pogrzebie. Symbolizuje on czasową lub trwałą śmierć jednego z elementów naszej psychiki. Może to być rana duchowa z przeszłości, negatywne przeświadczenie lub też emocje, które zatruwały nam życie. Dobrym znakiem jest obserwowanie we śnie własnego pogrzebu, ale dla odmiany pogrzeb dobrych przyjaciół oznacza spory i nieprzyjemności. Pogrzeb osoby obcej to zapowiedź otrzymania spadku. Trumna z kolei jest sennym symbolem wewnętrznego pożegnania z tym, co należy do przeszłości. Pusta mówi, że niepotrzebnie martwimy się o przyszłość. Z nieboszczykiem – wróży nieszczęście w związku. My sami w trumnie – możemy oczekiwać szczęśliwego wydarzenia, które rozegra się na płaszczyźnie relacji damsko-męskich lub małżeńskich.
Chociaż sny dotykające aspektu śmierci i umierania niosą powiew grozy, powyższe przykłady pokazują, że mogą oznaczać również szczęście. Niezależnie od naszego stosunku do senników, największy wpływ na własne życie mamy my sami. A wyszukiwanie znaczeń snów niech pozostanie wprawdzie niegroźną, ale jednak przede wszystkim rozrywką.