Oprawa pogrzebu
2009-02-05
Pogrzeb stanowi końcową stację ziemskiej drogi człowieka. Jest także ostatnim fizycznie doświadczalnym spotkaniem ze zmarłym. Warto więc, by te szczególne chwile miały piękną oprawę, przygotowaną z wyczuciem i dobrym smakiem. Połączmy naszą pamięć o osobie, która odeszła, z godnym jej pożegnaniem. Co zrobić, by pogrzeb, pomimo smutnego charakteru, mógł być wspominany po latach z nutą ciepła?
Jedna z pierwszych rzeczy, jakie kojarzą się z uroczystością pochówku, to ogromne wieńce i kosze kwiatów. Pokazują one symbolicznie, że człowiek nie odchodzi z tego świata bezpowrotnie: zostawia część siebie, podobnie jak odradzające się rośliny. Dlatego warto uwzględnić w przygotowaniach miejsce na składanie wieńców, licznie przynoszonych przez żałobników. Kwiatami przyozdabiana jest zarówno trumna wystawiona w domu pogrzebowym, jak i grób, w którym złożone zostaje ciało. Jak długo powinny być przechowywane na grobie pochodzące z pogrzebu kwiaty? Można je usuwać w miarę więdnięcia, gdy tracą świeżość i przestają zdobić miejsce pochówku. Nie warto trzymać na grobie starych, zniszczonych wieńców. Dobrze jest zastąpić je świeżym bukietem lub zapalonym zniczem.
Istotną sprawą jest mowa pogrzebowa wygłoszona nad grobem. Nie musi to być profesjonalne, zapisane na kartce przemówienie. Może mieć charakter refleksji osób, które osobę zmarłą znały – zarówno najbliższej rodziny, jak i dalszych znajomych, dla których zmarły był kimś ważnym. W słowach tych warto zawrzeć podziękowanie żałobnikom za przybycie, pamięć i poświęcenie. Jeśli mamy do czynienia z pogrzebem chrześcijańskim, wspomnienia w formie mów pogrzebowych mogą zostać przekazane w trakcie nabożeństwa lub tuż po nim.
Rodzajem osobistego wyrażenia współczucia rodzinie i przyjaciołom są kondolencje. Nie ma ściśle wyznaczonej pory ich składania. Słowa wsparcia można przekazywać zarówno w czasie wystawienia trumny w domu pogrzebowym lub mieszkaniu prywatnym, jak i tuż po pogrzebie. Warto, by słowne i psychiczne wsparcie nie kończyło się wraz z zamknięciem zwyczajowych obrzędów. Czas po pogrzebie bywa dla opuszczonych bliskich jeszcze trudniejszy, niż niespokojny okres przygotowań do pochówku.
Elementem, który daje możliwość wspaniałego wzbogacenia uroczystości pogrzebowych, jest muzyka. Zarówno ta puszczana z taśmy, jak i odgrywana przez profesjonalnych artystów. Forma jest mniej istotna, ważne, by uświetniające pogrzeb melodie były w jakiś sposób związane ze zmarłym. Nie muszą to więc być utwory ściśle pogrzebowe. Można na przykład odtworzyć fragmenty ulubionych nagrań osoby, która odeszła lub piosenki związane w jakiś sposób z jej życiem. Dobrze, gdy zmarły wyrazi przed śmiercią konkretne życzenie co do muzyki wzbogacającej pożegnalne uroczystości. Jeśli stanie się inaczej, rozsądnym rozwiązaniem jest wybór odpowiednich tematycznie, nastrojowych melodii. Są piosenki uznawane za sztandarowe, takie jak „Stairway to heaven” zespołu Led Zeppelin czy „Show must go on” grupy Queen. Jeśli zależy nam na klasycznej oprawie dźwiękowej, możemy zdecydować się na muzykę poważną, gdzie dobrym przykładem jest utwór „Ave Maria” Ludwiga van Beethovena. Pogrzeby bywają także uświetniane dźwiękami chorałów gregoriańskich. Wybrane melodie mogą być odtwarzane zarówno w miejscu czuwania przy zmarłym, jak i w trakcie przemarszu korowodu pogrzebowego oraz w czasie trwania samego pogrzebu. Warto wiedzieć, że istnieje wiele lokalnych zespołów, specjalizujących się w tworzeniu oprawy muzycznej różnych uroczystości i obrzędów, w tym także pochówków.
Kolejną ważną kwestią jest fotografowanie obrzędów pogrzebowych. Wynajęcie profesjonalnego fotografa kosztuje, ale daje gwarancję dobrej jakości zdjęć, ujmujących wszystkie najważniejsze elementy tych szczególnych chwil. Dużo droższym rozwiązaniem jest zaangażowanie zawodowego kamerzysty. Wiele osób posiada jednak małe kamery osobistego użytku. W miarę możliwości można więc poprosić o nakręcenie krótkiego filmu kogoś spośród rodziny lub znajomych.
Jak powinni być ubrani żałobnicy? Polskie realia przyjmują za najodpowiedniejsze zakładanie czarnych ubrań. Nie jest to reguła, można ubrać strój w innych barwach, najlepiej jednak, by była to odzież w kolorach stonowanych, skromna i zarazem elegancka.
Powyższe wskazówki dotyczą jedynie najważniejszych elementów oprawy pogrzebu. Każda uroczystość może zawierać indywidualne rozwiązania, zgodne na przykład z ostatnim życzeniem zmarłego. Spotyka się przecież - choć w Polsce stosunkowo rzadko - pogrzeby bardzo radosne i niezwykle oryginalne. Ważne, by wykorzystane rozwiązania nie obrażały niczyich uczuć i były pięknym uczczeniem pamięci o osobie zmarłej.